“ผมเชื่อในพลังของเครือข่ายศิษย์เก่าทีช ฟอร์ ไทยแลนด์มาตั้งแต่แรกแล้วว่า จะสามารถพัฒนาเด็กและเยาวชนด้วยกันได้ ขอเพียงมีพื้นที่และโอกาสที่จะได้ลงมือทำเท่านั้น” ข้อความข้างต้น คือคำตอบของ ‘บุ๊คบิ๊ก’ – เติมพงศ์ กิจจานุลักษ์ อดีตครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงรุ่นที่ 5 เมื่อถูกถามถึงที่มาของแนวคิดการดึงศิษย์เก่าทีช ฟอร์ ไทยแลนด์มาร่วมพัฒนาเด็กและเยาวชนในพื้นที่หาดใหญ่ จังหวัดสงขลา

เชื่อไหมว่าในโลกใบนี้มีวันสำหรับเฉลิมฉลองความเป็นผู้หญิงในวงการวิทยาศาสตร์โดยเฉพาะ และวันนั้นก็คือ วันสตรีและเด็กหญิงในวงการวิทยาศาสตร์สากล หรือ International Day of Women and Girls in Science ซึ่งตรงกับวันที่ 11 กุมภาพันธ์ของทุกปี วันนี้มีขึ้นเพื่อสนับสนุนการมีส่วนร่วมของผู้หญิงในแวดวงวิทยาศาสตร์

“โครงการนี้ไม่ได้เริ่มจากไม้ไผ่ แต่เป็นโครงการสร้างคน พัฒนาคน” ครูทิ้ง ศุภชัย บำรุง ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงรุ่นที่ 7 กล่าวถึง “ยุ้มมาฉ่า” โครงการแปรรูปไม้ไผ่ที่เขาริเริ่มกับเพื่อน ๆ ที่ชุมชนป่าซางนาเงิน จังหวัดเชียงราย “โครงการนี้เกิดจากช่วงปีแรก มูลนิธิแม่ฟ้าหลวงมอบหมายให้ครูในพื้นที่หาวิธีสร้างการเรียนรู้แบบ Problem-based Learning (PBL) เน้นการประยุกต์ใช้ทักษะศตวรรษที่ 21 และการเรียนรู้แบบมีผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง และต้องมีความเกี่ยวข้องกับการเกษตรด้วย”

ระยะเวลา 2 ปี ในโครงการผู้นำการเปลี่ยนแปลง เป็นเวลามากพอที่ใครบางคนจะได้ทำความเข้าใจปัญหาการศึกษา และเป็นระยะเวลาที่ทำให้ศิษย์เก่าที่จบจากโครงการฯ มีแรงบันดาลใจทำงานในวงการการศึกษาต่อไป เช่นเรื่องราวของกรีน และซีม ที่ตัดสินใจเปิดโรงเรียนเอกชนในจังหวัดบ้านเกิดของตนเอง “ตอนนั้นผมตั้งเป้าว่าจะเปิดโรงเรียนเป็น Home School ให้ได้ภายใน 5 ปี ตอนนี้ 4 ปีปลายก็สามารถตั้งได้แล้ว และยังมีผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ กลุ่มวิชาต่างๆ ที่ดูเป็นที่ต้องการมาเสริมอีก”

นอกจากที่มูลนิธิทีช ฟอร์ ไทยแลนด์จะมีปฏิสัมพันธ์กับเครือข่ายศิษย์เก่าผู้นำการเปลี่ยนแปลงแล้ว ทางศิษย์เก่าฯด้วยกันเอง ก็มีการรวมตัวกันและก่อตั้ง Alumni Board ขึ้นมาเพื่อเมื่อต้นปี 2021 เพื่อกระชับความสัมพันธ์ในหมู่ศิษย์เก่าฯ และสร้างผลกระทบเชิงบวกให้แก่การศึกษาไทยด้วยตนเอง

ดิวเป็น 1 ในคนไทย 20 คนที่ได้รับทุน Chevening จากกว่า 70,000 ใบสมัครจากทั่วทุกมุมโลก และกำลังจะเป็นนักศึกษาของมหาวิทยาลัยระดับโลกอย่าง University of Oxford ทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ไม่แปลกใจที่ดิวมีวันนี้ เพราะหากย้อนกลับไปในช่วง 2 ถึง 3 ปีที่ผ่านมา เชื่อว่าไม่มีชาวทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ คนไหนที่ไม่เคยได้ยินชื่อของดิว

ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงทุกคนมีไฟฝัน พวกเขาอยากเข้าใจการศึกษาในพื้นที่ให้ดีขึ้นกว่าเดิม แต่การเปลี่ยนแปลงนั้น หลายครั้งไม่จำเป็นต้องเริ่มจากศูนย์ ข้อคิดนี้เราได้จากการคุยกับ คุณป่านแก้ว - ป่านแก้ว บุญใบชัยพฤกษ์ ครูผู้นำฯ ของ ทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ รุ่น 7 ซึ่งได้ทำงานเป็นครูในโครงการผู้นำการเปลี่ยนแปลง 2 ปี ที่โรงเรียนศรีรักษ์ราษฎร์บำรุง และเป็นครูต่ออีกครึ่งปี ก่อนไปศึกษาต่อที่ประเทศสหรัฐอเมริกา

"เรียนจบไปแล้วจะไปทำไรอ่ะ?" เป็นคำถามที่ถูกโยนกลับมาเมื่อครั้งที่นิสิตจุฬาฯปี 2 ที่ชื่อ มิ้นท์-ภารดี เลิศวริทธิ์ กลับบ้านไปประกาศกร้าวว่า "ฉันจะเรียนเอกการละครที่คณะอักษร" ความเป็นห่วงเป็นใยของพ่อแม่ในอนาคตการทำงานของลูกสาว ทำให้เกิดการทะเลาะกันใหญ่โต แต่มิ้นท์เองก็สู้ไม่ถอย โดยเธอเล่าว่า "มิ้นท์ก็ไปขายเค้าแหละ ว่ามันไม่ได้สำคัญหรอกว่าจบคณะไหน สายไหน เพราะถ้าเรารู้จักที่จะเอาความรู้และทักษะมาประยุกต์กับการทำงาน ยังไงก็หางานได้ ยังไงลูกก็มีงานทำ จงเชื่อในตัวเรา เพราะเราก็เชื่อในตัวเองว่า ไม่ว่าจะจบอะไร เดี๋ยวหางานได้ ? เค้าก็เลยยอม?"

สำหรับ หนุงหนิง-ณัฐชญา แดนโพธิ์ แล้ว เพียงแค่ความรู้และความเข้าใจในปัญหาของสังคมไทยนั้นถือว่ายังไม่เพียงพอ เพราะหากให้นั่งไล่เรียงว่าปัญหามีอะไรบ้าง และนำเสนอวิธีการแก้ไขนั้น เธอเชื่อว่ามีหลายคนที่พร้อมออกความเห็น แต่ "จะมีสักกี่คน ที่พร้อมจะลงมือทำจริง?" หลังจากที่หนุงหนิงได้ศึกษาจบจากคณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เธอจึงไม่รอช้าที่จะหาโอกาสเป็นคนลงมือทำ และเริ่มต้นหาข้อมูลของหลากหลายองค์กรที่ทำงานเพื่อแก้ไขปัญหาสังคม จนได้มารู้จักกับมูลนิธิทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ และโครงการผู้นำการเปลี่ยนแปลง