การเป็นครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงไม่ใช่เรื่องง่าย นอกจากการมีทักษะ ความหวังดี และความปรารถนาอันแรงกล้าเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาไทยแล้ว ยังต้องมีเป้าหมายที่ชัดเจน มีความสม่ำเสมอในการลงมือทำ และที่ขาดไม่ได้คือ Resilience หรือ “ความยืดหยุ่นทางความคิด” ทักษะสำคัญซึ่งจะช่วยให้ครูผู้นำ ฯ ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรค สามารถเรียนรู้จากความผิดหวัง และสามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงให้กับการศึกษาของเด็กและเยาวชนในประเทศไทยได้อย่างแท้จริง

เมื่อวันที่ 15 มิถุนายน 2567 ภาคีเพื่อการศึกษาไทย (Thailand Education Partnership) ได้จัดงาน “TEP Forum สร้างประเทศไทยเป็นสังคมการเรียนรู้ : เรียนรู้สู่สมรรถนะอย่างไร้รอยต่อ” เป็นเวทีที่ภาคีเครือข่ายการศึกษาได้ร่วมออกแบบแสดงความคิดเห็น และสะท้อนความต้องการจากผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา ไปยังผู้กำหนดนโยบาย ในงานนี้ “บุ๊คบิ๊ก” – เติมพงศ์​ กิจจานุลักษ์ ศิษย์เก่าครูผู้นำการเปลี่ยนแปลง รุ่นที่ 5 ได้ร่วมเป็นผู้พูด (speaker) ในช่วง TEP Talk ภายใต้หัวข้อ “มุมมองจากนักเรียนสู่ผู้นำการเปลี่ยนแปลง: เสริมพลังเยาวชนในเมืองแห่งการเรียนรู้” บอกเล่าเรื่องราวการเดินทาง 2 ปีในฐานะครูผู้นำการเปลี่ยนแปลง ที่นำมาสู่การทำงานพัฒนาศักยภาพเยาวชนในปัจจุบัน

“วัยประถมเป็นจุดเริ่มต้นของชีวิตการศึกษา หากมีรากฐานที่ดีจะช่วยให้นักเรียนก้าวหน้า ในทางกลับกัน การขาดพื้นฐานดังกล่าวจะกลายเป็นความลำบากของเขา” เสียงสะท้อนจาก ‘ยี’ – อัมรีย์ สะแปอิง ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงรุ่นที่ 10 ซึ่งสอนวิชาวิทยาศาสตร์ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 และ 2 และสอนวิชา EEC (โครงการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก) ในระดับชั้นประถมศึกษา ปีที่ 1 และ 3 ที่โรงเรียนวัดมาบข่า จังหวัดระยอง สอดคล้องกับการศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับปัญหาและอุปสรรคของนักเรียนในระดับประถมศึกษา ที่ทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ได้รวบรวมจากหน่วยงานที่ทำงานเรื่องการศึกษา เด็ก และเยาวชน

วันที่ 1 มิถุนายนของทุกปี เป็น ‘วันพ่อแม่สากล’ (Global Day of Parents) ซึ่งถูกกำหนดขึ้นโดยองค์การสหประชาชาติ (United Nations) เพื่อเฉลิมฉลองบทบาทของพ่อแม่ในการเลี้ยงดูและพัฒนาคุณภาพชีวิตของเด็กและเยาวชน ให้เติบโตขึ้นอย่างมีคุณภาพ “ผู้ปกครองคือคนที่ใกล้ชิดกับเด็กและเยาวชนมากที่สุด เป็นบุคคลสำคัญที่มีอิทธิพลต่ออนาคตของนักเรียนในทุกด้าน” – ‘ส้มโอ’ ภัทรธิดา สมรักษ์ ศิษย์เก่าทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ รุ่นที่ 7 สะท้อนประสบการณ์จากทำงานกับพ่อแม่ของนักเรียนอย่างใกล้ชิด ทั้งก่อน ระหว่าง และหลังเข้าร่วมโครงการผู้นำการเปลี่ยนแปลง

วันครอบครัวสากล (International Day of Families) ตรงกับวันที่ 15 พฤษภาคมของทุกปี เป็นวันที่ก่อตั้งขึ้นโดยองค์การสหประชาชาติ เพื่อให้เกิดการตระหนักรู้และเห็นถึงความสำคัญของครอบครัว เพราะสังคมที่ดีเริ่มต้นได้จากครอบครัวที่อบอุ่น และครอบครัวยังเป็นส่วนสำคัญในการหล่อหลอมความคิดและการกระทำของเด็กให้เป็นไปในรูปแบบที่แตกต่างกันได้อีกด้วย

“การศึกษาเปลี่ยนชีวิตคนได้ ทุกความเท่าเทียมเป็นไปได้ ถ้ามีครูช่วยผลักดัน” ด้วยความเชื่อนี้ “ครูอาร์ม” – สุริยา มนัสสา จึงพาตัวเองเข้าสู่เส้นทางการเป็นครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงรุ่นที่ 3 ของทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ ด้วยความฝันอยากเป็นครู เมื่อได้มาเจอโครงการผู้นำการเปลี่ยนแปลง เขาพบว่าเป้าหมายของโครงการฯ ตรงกับเป้าหมายส่วนตัว คือ การสร้างความเปลี่ยนแปลงและความเท่าเทียมทางการศึกษา

‘เอ็ม’ - ธนิต แคล้วโยธา อดีตครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงรุ่นที่ 3 เล่าถึงประสบการณ์ที่พลิกชีวิตและความเชื่อ ณ โรงเรียนเพี้ยนพินอนุสรณ์ ที่ทำให้เขาตัดสินใจร่วมเป็นกำลังสำคัญของมูลนิธิทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ ในการขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงการศึกษาไทย

“ครูเขาไม่ได้เดินเข้ามาสอนแล้วออกไป แต่เป็นครูในทุก ๆ สถานที่ ทุกช่วงเวลาของชีวิต“ ‘บีท’ — นรากร แก้วมณี สะท้อนถึงประสบการณ์ 2 ปีเต็มที่ได้เรียนกับ ‘ครูแข’ ภรปภัช พิศาลเตชะกุล และ ‘ครูกอล์ฟ’ ศุภเกียรติ คุ้มหอยกัน ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงรุ่นที่ 1 ที่โรงเรียนวัดสังฆราชา ซึ่งขณะนั้นบีทเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2

วันสตรีสากล หรือ International Women’s Day ตรงกับวันที่ 8 มีนาคมของทุกปี เฉลิมฉลองความเป็นผู้หญิง และสร้างความตระหนักรู้ในประเด็นเรื่องความเท่าเทียมทางเพศ สิทธิเกี่ยวกับบุตร และการต่อต้านความรุนแรงและการคุกคามผู้หญิง โดยมีการเฉลิมฉลองอย่างไม่เป็นทางการมาหลายครั้งในอดีต และได้รับการรับรองโดยกลุ่มสิทธิสตรี และโดยองค์การสหประชาชาติในปี 1977 ในบทความนี้ เราจะพาทุกท่านมารู้จักกับ ส้ม ดิว ไพลิน และพี ศิษย์เก่าของ ทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ ที่ใช้บทบาททั้งความเป็นผู้หญิง และความเป็นผู้นำในการขับเคลื่อนสังคม ปัจจุบันพวกเธอทำงานในสายงานของผู้นำในโรงเรียน นวัตกรรมทางสังคม และนโยบายการศึกษา เราได้พูดคุยกับพวกเธอในประเด็นเรื่องการศึกษา และภาวะผู้นำของผู้หญิง