‘เอ็ม’ - ธนิต แคล้วโยธา อดีตครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงรุ่นที่ 3 เล่าถึงประสบการณ์ที่พลิกชีวิตและความเชื่อ ณ โรงเรียนเพี้ยนพินอนุสรณ์ ที่ทำให้เขาตัดสินใจร่วมเป็นกำลังสำคัญของมูลนิธิทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ ในการขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงการศึกษาไทย

“ครูเขาไม่ได้เดินเข้ามาสอนแล้วออกไป แต่เป็นครูในทุก ๆ สถานที่ ทุกช่วงเวลาของชีวิต“ ‘บีท’ — นรากร แก้วมณี สะท้อนถึงประสบการณ์ 2 ปีเต็มที่ได้เรียนกับ ‘ครูแข’ ภรปภัช พิศาลเตชะกุล และ ‘ครูกอล์ฟ’ ศุภเกียรติ คุ้มหอยกัน ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงรุ่นที่ 1 ที่โรงเรียนวัดสังฆราชา ซึ่งขณะนั้นบีทเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2

วันสตรีสากล หรือ International Women’s Day ตรงกับวันที่ 8 มีนาคมของทุกปี เฉลิมฉลองความเป็นผู้หญิง และสร้างความตระหนักรู้ในประเด็นเรื่องความเท่าเทียมทางเพศ สิทธิเกี่ยวกับบุตร และการต่อต้านความรุนแรงและการคุกคามผู้หญิง โดยมีการเฉลิมฉลองอย่างไม่เป็นทางการมาหลายครั้งในอดีต และได้รับการรับรองโดยกลุ่มสิทธิสตรี และโดยองค์การสหประชาชาติในปี 1977 ในบทความนี้ เราจะพาทุกท่านมารู้จักกับ ส้ม ดิว ไพลิน และพี ศิษย์เก่าของ ทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ ที่ใช้บทบาททั้งความเป็นผู้หญิง และความเป็นผู้นำในการขับเคลื่อนสังคม ปัจจุบันพวกเธอทำงานในสายงานของผู้นำในโรงเรียน นวัตกรรมทางสังคม และนโยบายการศึกษา เราได้พูดคุยกับพวกเธอในประเด็นเรื่องการศึกษา และภาวะผู้นำของผู้หญิง

“ผมเชื่อในพลังของเครือข่ายศิษย์เก่าทีช ฟอร์ ไทยแลนด์มาตั้งแต่แรกแล้วว่า จะสามารถพัฒนาเด็กและเยาวชนด้วยกันได้ ขอเพียงมีพื้นที่และโอกาสที่จะได้ลงมือทำเท่านั้น” ข้อความข้างต้น คือคำตอบของ ‘บุ๊คบิ๊ก’ – เติมพงศ์ กิจจานุลักษ์ อดีตครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงรุ่นที่ 5 เมื่อถูกถามถึงที่มาของแนวคิดการดึงศิษย์เก่าทีช ฟอร์ ไทยแลนด์มาร่วมพัฒนาเด็กและเยาวชนในพื้นที่หาดใหญ่ จังหวัดสงขลา

เชื่อไหมว่าในโลกใบนี้มีวันสำหรับเฉลิมฉลองความเป็นผู้หญิงในวงการวิทยาศาสตร์โดยเฉพาะ และวันนั้นก็คือ วันสตรีและเด็กหญิงในวงการวิทยาศาสตร์สากล หรือ International Day of Women and Girls in Science ซึ่งตรงกับวันที่ 11 กุมภาพันธ์ของทุกปี วันนี้มีขึ้นเพื่อสนับสนุนการมีส่วนร่วมของผู้หญิงในแวดวงวิทยาศาสตร์

“โครงการนี้ไม่ได้เริ่มจากไม้ไผ่ แต่เป็นโครงการสร้างคน พัฒนาคน” ครูทิ้ง ศุภชัย บำรุง ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลงรุ่นที่ 7 กล่าวถึง “ยุ้มมาฉ่า” โครงการแปรรูปไม้ไผ่ที่เขาริเริ่มกับเพื่อน ๆ ที่ชุมชนป่าซางนาเงิน จังหวัดเชียงราย “โครงการนี้เกิดจากช่วงปีแรก มูลนิธิแม่ฟ้าหลวงมอบหมายให้ครูในพื้นที่หาวิธีสร้างการเรียนรู้แบบ Problem-based Learning (PBL) เน้นการประยุกต์ใช้ทักษะศตวรรษที่ 21 และการเรียนรู้แบบมีผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง และต้องมีความเกี่ยวข้องกับการเกษตรด้วย”

ระยะเวลา 2 ปี ในโครงการผู้นำการเปลี่ยนแปลง เป็นเวลามากพอที่ใครบางคนจะได้ทำความเข้าใจปัญหาการศึกษา และเป็นระยะเวลาที่ทำให้ศิษย์เก่าที่จบจากโครงการฯ มีแรงบันดาลใจทำงานในวงการการศึกษาต่อไป เช่นเรื่องราวของกรีน และซีม ที่ตัดสินใจเปิดโรงเรียนเอกชนในจังหวัดบ้านเกิดของตนเอง “ตอนนั้นผมตั้งเป้าว่าจะเปิดโรงเรียนเป็น Home School ให้ได้ภายใน 5 ปี ตอนนี้ 4 ปีปลายก็สามารถตั้งได้แล้ว และยังมีผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ กลุ่มวิชาต่างๆ ที่ดูเป็นที่ต้องการมาเสริมอีก”

นอกจากที่มูลนิธิทีช ฟอร์ ไทยแลนด์จะมีปฏิสัมพันธ์กับเครือข่ายศิษย์เก่าผู้นำการเปลี่ยนแปลงแล้ว ทางศิษย์เก่าฯด้วยกันเอง ก็มีการรวมตัวกันและก่อตั้ง Alumni Board ขึ้นมาเพื่อเมื่อต้นปี 2021 เพื่อกระชับความสัมพันธ์ในหมู่ศิษย์เก่าฯ และสร้างผลกระทบเชิงบวกให้แก่การศึกษาไทยด้วยตนเอง

ดิวเป็น 1 ในคนไทย 20 คนที่ได้รับทุน Chevening จากกว่า 70,000 ใบสมัครจากทั่วทุกมุมโลก และกำลังจะเป็นนักศึกษาของมหาวิทยาลัยระดับโลกอย่าง University of Oxford ทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ไม่แปลกใจที่ดิวมีวันนี้ เพราะหากย้อนกลับไปในช่วง 2 ถึง 3 ปีที่ผ่านมา เชื่อว่าไม่มีชาวทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ คนไหนที่ไม่เคยได้ยินชื่อของดิว