คือคำตอบจาก มิว - วัชร เดโชพลชัย หัวหน้าโครงการพัฒนานักเรียนพร้อมสู่อนาคต มูลนิธิทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ และศิษย์เก่าฯ รุ่น 1 เมื่อถูกถามถึงทางออกของอุปสรรคครูไทย ในรายการ ตรงประเด็น ทางช่อง ThaiPBS เมื่อวันที่ 18 มิถุนายน ที่ผ่านมา

ความเป็นผู้นำ (leadership) ไม่ได้เป็นเพียงตำแหน่งหรือบทบาท แต่เป็นทั้งทักษะและทัศนคติที่ช่วยให้บุคคลหนึ่งตัดสินใจ แก้ปัญหา และสร้างความเปลี่ยนแปลงได้ ความเป็นผู้นำในโรงเรียนมีส่วนช่วยอย่างมากในการส่งเสริมคุณภาพการศึกษาให้กับนักเรียนในประเทศไทย

แต่การศึกษาไทย กลับไม่เอื้อให้เกิดความเป็นผู้นำในโรงเรียนเท่าที่ควร 

“หลายครั้งครูถูกมองเป็นผู้รับปฏิบัติเท่านั้น โดยต้องทำตามนโยบายและการประเมินจากหลายที่” มิวอธิบาย “วัฒนธรรมในระบบการศึกษาไทยทุกวันนี้จึงเต็มไปด้วยความกลัว กลัวผิด กลัวถูกจับจ้อง กลัวที่จะแตกต่าง”

“ทำให้ครูไม่สามารถเป็นผู้นำที่จะกำหนดสิ่งต่างๆ ในการสอนหรือในงานของเขาเองได้”

‘ครู’ ผู้นำการเปลี่ยนแปลง

“สิ่งที่มูลนิธิฯ พยายามทำในเบื้องต้น คือให้ครูสามารถโฟกัสกับความสำเร็จของนักเรียนและให้เขามีเป้าหมายที่ชัดเจน ก้าวข้ามภาระต่างๆ ที่เกิดขึ้น”​ มิวเล่า 

ทีช ฟอร์ ไทยแลนด์รับสมัคร คัดเลือก ฝีกอบรม และส่ง ‘ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลง’ ไปปฏิบัติหน้าที่ในโรงเรียนทั่วประเทศ ครูผู้นำฯ เหล่านี้ไม่ได้เข้าไปแทนที่ครูในโรงเรียน แต่เป็นกำลังสำคัญที่เข้าไปส่งเสริมการทำงานของครูให้สามารถ ‘นำการเปลี่ยนแปลง’ สู่ชีวิตนักเรียนของพวกเขาได้

หนึ่งในแนวทางสำคัญคือการสร้าง วิสัยทัศน์ร่วม (Collective Vision) ระหว่างครูในโรงเรียน ผู้บริหาร เจ้าหน้าที่รัฐ และสมาชิกชุมชน เพื่อเป็น หนึ่งช่องทางให้ครูและโรงเรียนสามารถบอกเล่าความต้องการของตนเอง

“สิ่งที่สำคัญคือการให้ครูหรือโรงเรียนกล้าที่จะบอกจริงๆ ว่าตัวเองต้องการอะไร ให้นักเรียนเป็นแบบไหน ระบบที่จะตอบโจทย์โรงเรียนจริงๆ เป็นอย่างไร เพื่อที่ครูจะได้เป็นผู้นำอย่างแท้จริงในการสอน” มิวเล่า

“เรามีตัวอย่างของครูผู้นำฯ ที่ชวนผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ทั้งครู ผู้อำนวยการฯ เจ้าหน้าที่รัฐ ไปจนถึงหน่วยงานโรงเรียน มาคุยกันว่าจริงๆ แล้วโรงเรียนต้องการอะไร และใช้สิ่งนั้นขับเคลื่อนทิศทางของโรงเรียน” 

“ถ้าทุกสิ่งที่ทำ ตอบเป้าหมายหนึ่งเดียวของโรงเรียน สิ่งที่รับมาก็จะไม่เป็นภาระแต่เป็นเครื่องมือที่โรงเรียนเอามาใช้ได้” มิวกล่าว

ยิ่งกว่า ‘นำ’ คือทำให้ยั่งยืน

ยิ่งไปกว่าการสร้างความเป็นผู้นำในโรงเรียน คือการพัฒนา ‘ผู้นำ’ อย่างต่อเนื่อง

“เราให้ความสำคัญในการพัฒนาคน เพื่อให้ทุกคนมีโอกาสเติบโต วันหนึ่งจะมาเป็นผู้บริหารแทนรุ่นพวกเราได้” 

คือแนวคิดจาก คุณแบงค์ - ภาณุพันธ์ ทรัพย์จรัสแสง ผู้จัดการฝ่ายผลิตสินค้าไลฟ์สไตล์ ตัวแทนจากบริษัท ปตท. น้ำมันและการค้าปลีกจำกัด (มหาชน) (โออาร์) ที่ร่วมส่งต่อแรงบันดาลใจของการสร้างผู้นำ ในกิจกรรม Spark Your Leadership เมื่อเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา

สอดคล้องกับความเห็นของ คุณลูน่า - อมตบุญ ศาสตรสุข รองผู้จัดการสโตร์และผู้จัดการฝ่ายขาย บริษัท อิคาโน่ ไทยแลนด์ (อิเกีย) ที่ร่วมแบ่งปันในกิจกรรมเดียวกัน: “เราให้ความสำคัญกับคุณค่าของทักษะ ดังนั้น เราจึงสร้างสภาพแวดล้อมให้ทุกคนสามารถเติบโตได้ในทุกๆ แผนกที่ได้ไป” 

แนวคิดที่เห็นความสำคัญของการพัฒนาคนจากตัวแทนทั้ง 2 องค์กรผู้สนับสนุนภารกิจของมูลนิธิทีช ฟอร์ ไทยแลนด์ ได้ตอกย้ำถึงความสำคัญของการ ‘สร้างผู้นำ’ ที่เป็นรากฐานสำคัญของการเปลี่ยนแปลงอย่างยั่งยืน 

‍

“ผมเชื่อว่าครูทุกคนมาด้วยความเชื่อและความอยากเปลี่ยนแปลงนักเรียนให้ดีขึ้น” มิวทิ้งท้าย “เราต้องมีคนที่เข้าใจ ‘คนหน้างาน’ จริงๆ ว่าเขาอยากได้อะไร และค่อยๆ ฟูมฟักให้เขามาเป็นผู้นำที่ทำงานกับคนข้างบน ข้างล่าง ที่จะค่อยๆ ชับเคลื่อนทุกอย่างไปด้วยกัน”

ร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการขับเคลื่อนการศึกษาที่มีคุณภาพแก่เด็กๆ ในประเทศไทยผ่านการสร้างครูผู้นำการเปลี่ยนแปลง

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมที่ https://www.teachforthailand.org/give/corporate

‍

To Teach is To Lead

“I believe the key lies in ‘school leadership’, which we must foster by creating space and systems that allow it to thrive”.

Answered Mew – Watchara Dachoponchai, Head of the Future Ready Project at Teach for Thailand and Alum cohort 1, when asked about solutions to the challenges faced by Thai teachers during an interview on the “Trong Praden” program on ThaiPBS, aired on June 18.

Leadership is not just a title or position; it’s a combination of skills and mindset that empowers individuals to make decisions, solve problems and drive change. In schools, strong leadership plays a vital role in improving the quality of education for Thai students.

Yet, it is not adequately supported in the Thai education system.

“Teachers are often seen only as implementers, expected to follow instructions and evaluation criteria”, Mew explained.
“The culture in the Thai education system is dominated by fear of mistakes, of scrutiny and of being different”.

“This makes it difficult for teachers to lead or take ownership of their teaching and responsibilities”.

To Teach is to Lead the Change

“At Teach for Thailand, our initial focus is to help teachers focus on student success, have clear goals, and move past the burdens they face”, Mew shared.

Teach for Thailand recruits, trains, and places ‘Fellows’ in schools nationwide. Fellows aren’t meant to replace existing teachers, but work alongside them to strengthen school capacity and drive transformational change in students' lives.

An example of this process is building a collective vision: aligning teachers, school leaders, government officials and the community toward shared goals. This empowers teachers and schools to express their true needs and design systems that work for them.

“What’s crucial is allowing teachers and schools to openly articulate what they need, what kind of students they want to shape and what systems truly work for them, so teachers can genuinely lead in their classrooms”, Mew said.

“We’ve seen examples where our Fellows brought together stakeholders: principals, local officials, education authorities, to discuss the school’s real priorities, and use those shared goals to guide the school’s direction.”

“When everything aligns with a clear goal, policies and assignments become teachers’ tools, not a burden”, Mew added.

Toward Long-Term Impact Beyond Leadership

“We prioritize people development so that everyone has the opportunity to grow—and one day, take over leadership roles from our generation”.

This is the belief shared by Khun Bank – Panupan Subjarassang, Lifestyle Product Manager at PTT Oil and Retail Business Public Company Limited (OR), one of Teach for Thailand’s long-term supporters, during the Spark Your Leadership webinar held in May.

His sentiment was echoed by Khun Luna –Amataboon Satrasook, Deputy Store and Sales Manager at Ikano Thailand:

“We value skills development, so we create environments where everyone can grow, no matter which department they work in”.

Both organizations recognize that building leadership is foundational to creating meaningful, lasting change. Their continued support reflects a shared belief that leadership is essential for improving educational equity and quality for children in Thailand.

“I believe every teacher enters the profession with a hope and a desire to improve the lives of their students”, Mew concluded.

“We need people who truly understand those working on the ground, who listen to what they need and help nurture them into leaders who can work both across and within the system to drive sustainable change together”.

Join us in our mission and be part of the movement to ensure all children in Thailand have access to quality and equitable education. 

Learn more: https://www.teachforthailand.org/give/corporate